2. Ana Sayfa
3. A1 GRAMER DERSLERİ
4. 10.Okuma Kuralı. İşaret Sıfatı. Sıfat.

 

Ders İçeriği 

 

1. Okuma Kuralları. Çift Sesli Ünlülerin Çift Sesli Olarak Okunması
2. Okuma Parçası. Şehrimiz
3. 'Это' ve 'то' İşaret Zamirleri
4. Sıfatlar
5. Diyaloglar. En iyi olan hangisi?

 

Dersin Ek Alıştırmaları

 

Bu dersle beraber, A-Link Başlangıç Seviyesinin birinci dönemini bitirmiş oluyorsunuz. 

Başlangıç  Seviyesinin 2. dönemine (11 ila 16 ders arasında) başlamadan önce 1. Dönem Testini yapın.

 

DERSLERİ BURADAN ÇALIŞMAK İSTEMİYORUM, A1 EĞİTİM SETİNE SAHİP OLMAK İSTİYORUM

 

---

 

1. Çift Sesli Ünlülerin Çift Sesli Olarak Okunması

 

Ünsüzleri Yumuşatan Ünlüler konusunda ‘е, ё, и, ю, я’ gibi yumuşak ünlü harflerin bu harflerden önce gelen ünsüzleri nasıl yumuşattıklarını gördük.

ле́то [LİEta], здесь [zdies'], и́мя [İmia], люкс [lüks], лёд [löt], мя́со [MİAsa]

 

Bu 5 yumuşak ünlünün arasına giren ‘и’ harfi tek sesli yumuşak bir ünlü olduğu için sözcük içinde bulunduğu her pozisyonda yazıldığı gibi okunur.

 

Fakat, diğer 4 harf birer çift sesli ünlü harftir ve bu da bazen kafa karıştırıcı oluyor çünkü; bu harfler bazen tek sesli yumuşak bir ünlü bazen ise çift sesli bir ünlü gibi telaffuz edilir. Aslında, bu harflerin sadece ünsüz bir harften sonra geldiklerinde tek sesli olarak okunduğunu bilmeniz yeterlidir. Fakat; yine de bu konu ile ilgili okuma kuralını öğrenelim.

 

Rusça okuma kurallarına göre; ‘е, ё, ю, я’ gibi çift sesli yumuşak ünlüler aşağıdaki pozisyonlarda olduklarında çift sesli olarak yani Alfabedeki ismi gibi okunur.

1. Sözcüğün başında: емек [yemek], ёк [yok], юва [yuva], ят [yat];
2. Bir ünlüden sonra: нихает [nihayet], Тоёта [toyota], оюк [oyuk];
3. ь veya ъ’ den sonra: бюнье [bün’ye], фольё [fol’yo], билья [bil’ya].

  

Alıştırma

Sözcükleri okuma kuralına uygun okuyun.

 

его́, её, семья́, компью́тер (bilgisayar), прия́тно, по́езд (tren), подъе́зд (apartımanın girişi), а́рмия (askerlik; ordu), юг (Güney), экску́рсия, пла́тье (elbise), есть (var; yemek yemek)

 

Kendinizi kontrol edin.

 

его́ [yiVO], её [yiYO], семья́ [sim’YA], компью́тер [kamP’YUtir], прия́тно [priYAtna], по́езд [POyist], подъе́зд [pad’YEST], а́рмия [ARmiya], юг [yuk], экску́рсия [iKSKURsiya], пла́тье [PLAt’ye], есть [yest’]

 

 

Ders İçeriğine Dön

 

---

    

2. Okuma Parçası. Şehrimiz / Наш город 

 

Sözlük 

посмотри́ [pasmaTRİ] - bak
посмотри́те [pasmaTRİtie] - bakınız
центр [tsentr] - merkez
гости́ница [gasTİnitsa] - hotel
стадио́н [stadiON] - stadyum
библиоте́ка [bibliaTİEka] - kütüphane
цирк [tsırk] - sirk

 

Metni sözcük vurgularına dikkat ederek ve okuma kurallarına uygun bir şekilde okuyun, sesinizi kaydedin. Türkçeye çevirin.

 

Наш город 

Вот ка́рта. Посмотри́те! Э́то наш го́род. Вот центр. Здесь музе́и, теа́тры, гости́ницы, магази́ны, рестора́ны. А вот моя́ у́лица! Посмотри́те! Сле́ва парк, стадио́н, поликли́ника, спра́ва университе́т, библиоте́ка, цирк. А вот там мой дом, а тут моя́ шко́ла. 

 

Okuma performansınızı sınayın.

 

yavaş okuma 

hızlı okuma 

Çevirinizi kontrol edin.

 

İşte bir harita. Bakın. Burası bizim şehrimiz. Burası merkez. Burada; müzeler, tiyatrolar, hoteller, dükkanlar, restoranlar var. İşte burası benim sokağım. Bakın. Sol tarafta park, stadyum, poliklinik var. Sağda üniversite, kütüphane, sirk var. Şurası ise benim evim ve burası da okulum. 

 

Ders İçeriğine Dön 

 

---

 

3. 'Это' ve 'то' İşaret Zamirleri

 

Rusçada ‘это / то’ işaret takıları (указательные частицы) Türkçedeki ‘bu (burası) bir … / şu (orası) bir …’ işaret zamirine denk gelir.

 

Это дом. – Burası / bu bir ev.

То моя мама. – Oradaki benim annem.

 

Türkçede ‘bu (buradaki) olan / şu (şuradaki) olan’ işaret sıfatlarına ise Rusçada işaret zamiri (указательные местоимения) denir.

 

Bu derste öğreneceğimiz sözcük türü bazı yabancılar için Rusça kaynaklarında ‘указательные местоимения-прилагательные’ (işaret zamiri sıfatı) olarak  geçiyor. Bu konunun video anlatımında ‘işaret zamiri’ adını kullandım. Fakat,  burada sizin için daha anlaşılır olsun diye ‘işaret sıfatı’ tanımını kullanacağım. Sıfatın ikinci adı ‘önad’ ‘dır ve önad demek, addan önce gelen ve adını betimleyen bir sözcük demektir. Ve işaret sıfatı da ‘hangi?’ sorusuna cevap vererek aynı işlemi yapıyor.

 

Hangi ev?              – Bu (buradaki) ev. Şu (şuradaki) ev.

Какой дом?           – Этот дом. Тот дом.

 

Hangi okul?           – Bu (buradaki) okul. Şu (şuradaki) okul.

Какая школа?       – Эта школа. Та школа.

 

Hangi elma?          – Bu (buradaki) elma. Şu (oradaki) elma.

Какое яблоко?      – Это яблоко. То яблоко.

 

Hangi mağazalar? – Bu (buradaki) mağazalar. Şu (oradaki) mağazalar.

Какие магазины? – Эти магазины. Те магазины.

 

Rusça sıfat sorularını ‘Sıfatlar’ konusunda inceleyeceğiz. Yukarıdaki örneklerde işaret sıfatlarının ismin cinsi ve çoğulluk durumuna göre nasıl değiştiklerine dikkat edin.

 

Rusçada işaret sıfatları niteledikleri isime; cins, çoğulluk durumu ve hal çekimi bakımından uyumluluk gösterip;

 

eril cinsli bir ismi işaret ediyorlarsa: э́тот, тот
dişil cinsli bir ismi işaret ediyorlarsa: э́тa, та
orta cinsli bir ismi işaret ediyorlarsa: э́то, то
çoğul bir ismi işaret ediyorlarsa:      э́ти, те 

şeklini alırlar.

 

Örneğin; 

Э́тот студе́нт - мой друг.    - Bu (buradaki) öğrenci, benim arkadaşım.
Э́та газе́та ва́ша?               - Bu (buradaki) gazete sizin mi?
Э́то пальто́ её.                    - Bu (buradaki) palto onun (dişil).
Э́ти расска́зы мои́.             - Bu (buradaki) hikayeler bana ait.

 

Karşılaştırın.

 

Э́то / то на́ша поликли́ника. – Э́та / та поликли́ника на́ша.

Burası / şurası bizim polikliniğimiz. – Bu (buradaki) / şu (oradaki) poliklinik bize ait.

 

Э́то / то журна́л. – Я чита́ю э́тот / тот журна́л.

Bu / şu bir dergi. – Ben bu / şu dergiyi okuyorum.

 

Э́то экску́рсия. – Э́та экску́рсия здесь, а та экску́рсия - там.

Bu bir tur. – Bu tur burada, şu tur ise orada yapılıyor.

 

Э́то / то на́ше общежи́тие. – Э́то / то общежи́тие на́ше.

Burası / orası bizim yurdumuz. – Bu (buradaki) / Şu (şuradaki) yurt bizim.

 

Э́то / то на́ши уче́бники. – Э́ти / те уче́бники на́ши. 

Bunlar / şunlar bizim ders kitaplarımız. – Bu / şu ders kitapları bize ait.

 

 

Ders İçeriğine Dön

 

---

   

4. Sıfatlar 

 

Sıfat (önad); isimleri betimleyen, tasvir eden, onlarla ilgili bilgi veren, onları tarif eden bir sözlük türüdür. Burada dikkat etmemiz gereken nokta şu; isim yoksa sıfat da yok. Türkçede sıfat ve belirteç genellikle aynı sözcükler oldukları için; Rusçada sıfat ve belirteç (zarf) konusunda sıkça karışıklık yaşanıyor.

Örneğin;

Rusça, güzel (nasıl bir dil? - sıfat) bir dil. – Bu cümledeki ‘güzel’ sözcüğü Rus dilinin nasıl bir dil olduğunu aktardığı için (‘dil’ - isim) bir sıfattır.

 

Rusça güzel (nasıl bir şekilde yapıyorum? - zarf) konuşuyorum. – Bu cümledeki ‘güzel’ sözcüğü ‘konuşuyorum’ eyleminin nasıl yapıldığını aktardığı için (‘konuşmak’ - fiil) bir zarfır.

 

Gördüğünüz gibi, Türkçede ‘nasıl bir?’ (sıfat sorusu) ve ‘nasıl bir şekilde?’ (zarf) sorularına cevap veren sözcükler aynı şekli alabiliyor ve hiçbir değişime uğramıyorlar.

 

Fakat, Rusçada bu sözcüklerin arasında önemli bir fark var. Şöyle ki; zarflar, sabit bir zarf sonekine sahipken sıfatlar, ismin cinsi ve çoğulluk durumuna göre uygun bir sonek alır. Benzer bir cümle Aitlik Zamirleri konusunda da vardı, değil mi?

 

Чей дом?       - Мой дом. (eril).

Kimin evi? – Benim evim.

 

Чья школа?   - Твоя школа. (dişil)

Kimin okulu? – Senin okulun.

 

Чьё пальто? - Наше пальто. (nötr)

Kimin paltosu? – Bizim paltomuz.

 

Чьи лампы?   - Наши лампы. (çoğul)

Kimin lambaları? – Bizim lambalarımız.

 

 

Aynı durumu bir önceki ‘İşaret Zamirler (Sıfatlar)’ konusunda da gördük.

 

Какой дом?          – Этот дом. Тот дом.

Hangi ev?              – Bu (buradaki) ev. Şu (şuradaki) ev.

 

Какая школа?      – Эта школа. Та школа.

Hangi okul?           – Bu (buradaki) okul. Şu (şuradaki) okul.

 

Какое яблоко?     – Это яблоко. То яблоко.

Hangi elma?          – Bu (buradaki) elma. Şu (oradaki) elma.

 

Какие магазины?  – Эти магазины. Те магазины.

Hangi mağazalar?  – Bu (buradaki) mağazalar. Şu (oradaki) mağazalar.

 

İşte sıfatlar da aynı şekilde davranıyor. Yukarıdaki kalın yazılmış sorular ismin haline göre çekilmiş sıfat sorularıdır.

 

 

Sözlük 

 

 

 

о́чень [Oçin']                                  - çok (sadece nitelik anlamında)

столи́ца [staLİtsa]                         - başkent

пло́щадь [ploŞŞİAT']                    - meydan

проспе́кт [PRAspiekt]                   - ana cadde

часы́ [çiSI]                                    - saat, kol saati

де́вушка [DİEvuşka]                    - genç kız; kız arkadaş (sevgili)

па́рень [PArin']                             - delikanlı; erkek arkadaş (sevgili)

мне нра́вится [mnie NRAvitsa]   - bana hoş geliyor (beğeniyorum)

тебе нра́вится [tibie NRAvitsa]   - sana hoş geliyor (beğeniyorsun) 

 

Alıştırma

İşaret sıfatları ve sıfatların durumlarına (soneklerine) dikkat ederek okuyun, Türkçeye çevirin.

1. Тебе́ нра́вится э́та кни́га? Да нра́вится. Э́та кни́га о́чень интере́сная.
2. Да́йте, пожа́луйста, э́тот кра́сный шарф.
3. Э́та ша́пка си́няя, а э́та кра́сная.
4. Э́тот проспе́кт большо́й и широ́кий, а э́тот ма́ленький и у́зкий.
5. Э́тот па́рень молодо́й и краси́вый.
6. Э́тот дом ста́рый, а э́тот но́вый.
7. Э́ти часы́ ста́рые, а э́ти но́вые.
8. Э́тот ру́сский слова́рь о́чень дорого́й, да́йте, пожа́луйста деше́вый слова́рь.
9. Моя́ страна́ больша́я и краси́вая, а твоя́?
10. Мне нра́вится э́тот го́род и э́та широ́кая у́лица.
11. Мой родно́й язы́к - туре́цкий, а твой?
12. Москва́ - столи́ца Росси́и. Э́то большо́й и краси́вый го́род. Там есть Кремль и Кра́сная Пло́щадь.
13. Тебе́ нра́вится э́та де́вушка?
14. Э́ти ба́бушка и де́душка о́чень хоро́шие лю́ди.
15. Скажи́, тебе́ нра́вится э́тот фильм? Нет, не нра́вится. Он плохо́й и неинтере́сный.
16. Ру́сский язы́к - э́то неродно́й мой язы́к. Мой родно́й я́зык - туре́цкий.
17. Мне не нрави́тся э́тот шкаф. Он некраси́вый.

 

Kendinizi kontrol edinin.

 

1. Bu kitabı beğeniyor musun? Evet, beğeniyorum. Bu kitap çok ilginç.
2. Bu kırmızı kaşkolü verir misiniz, lütfen.
3. Bu bere lacivert, bu ise kırmızıdır.
4. Bu cadde büyük ve geniş, buradaki ise küçük ve dardır.
5. Bu delikanlı genç ve yakışıklı biri.
6. Bu ev eski, buradaki ise yeni.
7. Bu saat eski, buradaki ise yeni.
8. Bu sözlük çok pahalı. Ucuz sözlük verir misiniz, lütfen.
9. Benim ülkem büyük ve güzel. Peki seninki?
10. Bu şehri ve bu geniş sokağı beğeniyorum.
11. Benim ana dilim Türkçe. Peki seninki?
12. Moskova, Rusya'nın başkentidir. Moskova, büyük ve güzel bir şehir. Orada Kremlin ve Kızıl Meydan var.
13. Bu genç kızı beğeniyor musun?
14. Bu nine ve dede çok iyi insanlar.
15. Söyler misin, bu filmi beğendin mi? Hayır, beğenmedim. Bu film kötü ve ilginç değil.
16. Rusça, benim ana dilim değil. Ana dilim, Türkçedir.
17. Bu dolap hoşuma gitmiyor. Bu dolap güzel değil.

 

 

Konuyu Pekiştirin (Facebook)

 

Ders İçeriğine Dön

 

---

  

5. Diyaloglar. En iyi olan hangisi?

 

Diyalog Çalışma Talimatı

 

1. Yeni sözcükleri öğrenin

спорт [sport]                         - spor
Кита́й [kiTAY]                       - Çin
сувени́р [suviNİR]                - hediyelik eşya
матрёшка [maTRÖŞka]       - Matruşa bebeği
тёплый [TÖplıy]                   - sıcak, ılık
са́мый [SAmıy]                     - en

2. Her diyaloğu 1 kere dinleyin ve anlamaya çalışın;

3. Diyaloğu okuyun ve çevirin. Çevirdiklerinizi orijinal çeviri ile karşılaştırın;
4. Anlamadığınız bir şey varsa şu videonun altında sorun;
5. Alıştırma yapın.

 

Diyalog 1

 

- Скажи́те, что э́то?
- Это журна́лы "Спорт", "Москва́" и "Кита́й"
- Како́й журна́л са́мый интере́сный?
- Вот э́тот журна́л. Журна́л "Спорт"

  

- Söyler misiniz, bunlar nedir?

- Bunlar 'Spor', 'Moskova' ve 'Çin' dergileri

- En ilginç dergi hangisi?

- Bu dergi, yani 'Spor' dergisi.

 

 

Diyalog 2

 

- Скажи́те, пожа́луйста, что э́то?
- Э́то ру́сские сувени́ры - матрёшки.

- Кака́я матрёшка са́мая дешёвая?
- Вот э́та ма́ленькая матрёшка са́мая дешёвая.

 

- Söyler misiniz, lütfen, bunlar nedir?
- Bunlar Rus hediyelik Matruşka bebekleri.

- En ucuz Matruşka hangisi?
- Bu küçük Matruşka en ucuz.

 

 

Diyalog 3

 

- Скажи́те, пожа́луйста, что э́то? Э́то пальто́?

- Да, э́то пальто́.
- Како́е пальто́ са́мое тёплое?
- Вот э́то си́нее пальто́ о́чень тёплое.

 

- Söyler misiniz, lütfen, bu nedir? Bu bir palto mu?
- Evet, bu bir palto.
- En sıcak tutan palto hangisi?

- Bu koyu mavi palto çok sıcak tutuyor.

 

 

Diyalog 4

 

- Э́то часы́? Покажи́те пожа́луйста!
- Пожа́луйста!
- Каки́е часы́ са́мые хоро́шие?
- Вот э́ти часы́, сле́ва.

 

- Bu bir saat mı? Gösterir misiniz, lütfen.

- Buyurunuz.

- En iyi saat hangisi?

- Bu soldaki saat.

 

Ders İçeriğine Dön 

 

---

 

11. Derse geçmeden önce aşağıdaki ek materyalleri çalışın

 

1. Rus Fıkralarla Gramer. Sıfatlar bölümündeki 5 fıkra
2. Okuma Parçası «Мой родной город - Стамбул»
3. Okuma Parçası «Большая семья»
4. Hikaye Niteliğinde Video Diyaloglar.

4.Djon kendi bagajını arıyor
5. Djon, Mariya ile birlikte bagajını kontrol ediyor

 

---

 

Bu dersle beraber, A-Link Rusça Başlangıç Seviyesinin birinci dönemini bitirmiş oldunuz. Tebrikler!

Başlangıç  Seviyesinin 2. dönemine (11 ila 16 ders arasında) başlamadan önce 1. Dönem Testi'ni yapın.

 

9. Ders          11. Ders

 

 

Derslerimizi beğeniyor ve  projemizi desteklemek istiyorsanız

 

1. Youtube kanalımızdaki videoları izlerken reklamlara bakabilir, beğeni atabilir veya yorum yazabilirsiniz;

 

2. Site ve Youtube kanalımızı ilgili forumlarda paylaşabilirsiniz;

 

3. Maddi destek verebilirsiniz 

 

 

Yorum ekle

İsim (gerekli)

E-Posta

Sonraki yorumları bana bildir

Yenile

Gönder

İptal